Hệ thống tiếp địa chống sét là gì? Các tiêu chí và cách lắp đặt

Hệ thống tiếp địa chống sét là gì?

Hệ thống tiếp địa được lắp đặt đúng kỹ thuật sẽ mang đến hiệu quả chống sét cao nhất. Ngược lại, hệ thống tiếp đất sẽ trở thành mối nguy hại tiềm ẩn cho chính công trình được lắp đặt và các công trình xung quanh.

Hệ thống tiếp địa gồm:

>> Cọc tiếp địa

• Hộp nối
• Dây tiếp địa
• Đây nối đến các thiết bị điện

>> Hóa chất giảm điện trở

• Các vật tư hỗ trợ quá trình thi công như:

>> Khuôn hàn hóa nhiệt

>> Thuốc hàn hóa nhiệt GOLDWELD

>> Đồng hồ đo điện trở chất lượng

Được liên kết với nhau qua cáp dẫn và tiếp xúc với đất. Nếu hệ thống này được lắp đặt đúng quy trình, kỹ thuật sẽ đảm bảo an toàn cho người và công trình cần bảo vệ, cho thời gian sử dụng lâu bền.

Chức năng hệ thống tiếp địa chống sét là gì?

Sét đánh có thể phá hủy nhà ở, công trình bằng dòng điện điện áp lớn. Sét có thể truyền qua các vật có khả năng dẫn điện như ống nước, ăng ten, thiết bị gia dụng, dây điện,…

Do dòng sét có điện áp lớn, có thể sinh nhiệt lớn làm chảy, cháy, nổ vật dẫn đến làm hư hỏng, hỏa hoạn.

Việc lắp đặt hệ thống tiếp đất dẫn truyền dòng sét xuống đất một cách nhanh chóng, an toàn thông qua một đường trở kháng thấp giúp bảo vệ công trình, tránh những thiệt hại bởi dòng sét gây ra. Hệ thống tiếp địa có thể tiêu tán năng lượng quá áp xuống đất, cân bằng điện thế, bảo vệ an toàn cho con người, thiết bị, hệ thống điện, điện tử,  viễn thông,…

Cấu tạo hệ thống tiếp địa chống sét gồm những gì?

Một hệ thống tiếp địa phải có đầy đủ các bộ phận: cọc tiếp địa, dây liên kết, mối nối liên kết, hộp nối đất và kiểm tra.

Các bộ phận này đều có vai trò quan trọng nha nhau giúp hệ thống hoạt động hiệu quả. Bên cạnh đó còn cần có hóa chất giảm điện trở đất, hay còn gọi là vật liệu tăng tính dẫn điện cho đất. Nó giúp tăng khả năng tiêu tán dòng điện. Các loại hóa chất này có tính năng hút ẩm Sau đó tạo thành dạng keo bao quanh điện cực để làm tăng bề mặt tiếp xúc giữa đất và điện cực.

Hướng dẫn cách lắp đặt hệ thống tiếp địa chống sét đúng quy định

Tùy theo nhu cầu, đặc điểm địa hình, yêu cầu chức năng, các yếu tố môi trường đất,… Mà chọn những giải pháp và vật liệu, vật tư tiếp địa phù hợp. Nhưng nhìn chúng, lắp đặt hệ thống tiếp địa gồm 3 bước chính:

• Bước 1: Đào hố, rãnh, hoặc khoan giếng tiếp đất
• Bước 2: Lắp đặt cọc tiếp địa
• Bước 3: Hoàn trả mặt bằng, kiểm tra hệ thống tiếp địa

Cụ thể như sau:

Bước 1: Đào hố, rãnh, hoặc khoan giếng tiếp đất

Đầu tiên xác định vị trí lắp đặt hệ thống tiếp địa. Yêu cầu sao cho tránh công trình ngầm. Rãnh được đào với kích thước theo thiết kế. Thường có kích thước rộng 30-50cm, sâu 60-80cm. Với phương pháp khoan giếng sẽ áp dụng với nơi có mặt bằng thi công hạn chế, hoặc điện trở suất đất cao.

Bước 2: Lắp đặt cọc tiếp địa

Cọc tiếp đất được đóng sâu đến khi đỉnh cọc cách rãnh 10-15cm. Cọc trung tâm đóng cạn hơn các cọc khác. Lưu ý khoảng cách giữa các cọc không được ngắn hơn một lần chiều dài cọc.

Tiếp đến rải cáp đồng dọc các rãnh đào,  hàn hóa nhiệt để liên kết với các cọc đã đóng. Rải hóa chất dọc cáp đồng làm giảm điện trở đất. Các dây dẫn sét từ kim chống sét được liên kết vào hệ thống đất tại vị trí cọc trung tâm.

Bước 3: Hoàn trả mặt bằng, kiểm tra hệ thống tiếp địa

Ở bước này cần lắp đặt hố kiểm tra điện trở đất. Sau đó kiểm tra lần cuối các mối hàn, lấp đất, nện chặt các hố rãnh và hoàn trả mặt bằng. Lưu ý đo điện trở đất cần nhỏ hơn 10Ω.

Tiêu chuẩn hệ thống tiếp địa chống sét an toàn là gì? 

Hệ thống tiếp địa cần được lắp đặt đúng tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn. Hệ thống thực hiện đúng chức năng. Đặc biệt là không gây ảnh hưởng, thiệt hại cho các công trình ngầm (nếu có).

Tùy vào hiện trạng đất, vị trí công trình, đặc điểm địa hình, yêu cầu chức năng,… Mà kỹ sư sẽ thiết kế , đưa ra phương pháp tiếp địa hợp lý, an toàn. Tuy nhiên mọi thiết kế cần tuân theo các tiêu chuẩn được quy định sau đây:

• Yêu cầu chung quy định tại TCVN9358:2012, quy định về lắp đặt hệ thống nối đất cho các công trình công nghiệp.
• Quy định về chống sét cho công trình xây dựng quy định  tại TCVN 9385:2012, hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống.
• Quy định chung về quy phạm trang bị điện được quy định tại 11 TCN-18:2016.
• Quy phạm trang bị điện về hệ thống đường dẫn điện tại 11 TCN-19:2016.
• Quy phạm Trang bị phân phối và trạm biến áp được quy định tại 11 TCN-20:2016,
• Quy định về  Bảo vệ và tự động tại 11 TCN-21:2016.

Quy trình kiểm định hệ thống tiếp địa chống sét 

Việc kiểm định hệ thống tiếp địa chống sét là bắt buộc. Mục đích để đảm bảo hệ thống thực hiện đúng và tốt chức năng của mình, đảm bảo an toàn tối đa. Kiểm định hệ thống tiếp địa giúp việc quản lý, sử dụng hệ thống tại các tòa nhà một cách an toàn, giảm thiểu các chi phí liên quan.

Bước 1: Kiểm tra và đánh giá sự phù hợp của các thiết kế, bản vẽ hoàn công của mặt bằng lắp đặt điện cực, sơ đồ hệ thống dây nối đẳng thế, dây dẫn bảo vệ, thuyết minh thiết kế. Kiểm định chứng chỉ vật liệu, các báo cáo kiểm định lần trước.

Bước 2: Kiểm tra các bộ phận của hệ thống tiếp địa ẩn bên dưới mặt đất trước khi lấp đất. Sau đó mới kiểm tra đến các bộ phận đặt nổi. Các yếu tố lắp đặt cần kiểm tra:

• Thực tế lắp đặt so với thiết kế
• Kiểm tra việc sử dụng vật liệu theo yêu cầu thiết kế
• Các mối hàn, mối nối đã an toàn chưa?
• Biện pháp chống ăn mòn, biện pháp bảo vệ mạch dẫn, biện pháp chống điện áp chạm và điện áp bước ở những nơi cần thiết có đạt chuẩn chưa?
• Kiểm tra các phần ngầm trong đất

Bước 3: Kiểm tra đo lường, thông mạch và kiểm tra chất lượng đấu nối của dây nối đất bảo vệ, dây nối đẳng thế. Tiếp đến đo điện trở tiếp địa, điện trở của điện cực đất, tổng trở mạch vòng chạm đất. Cuối cùng kiểm tra tác động của thiết bị dòng điện thừa.

Chu kỳ kiểm định hệ thống tiếp địa chống sét

Chu kỳ kiểm định hệ thống tiếp địa tùy thuộc vào nơi mà hệ thống được lắp đặt. Cần kiểm định sáu tháng một lần với hệ thống lắp đặt ở nơi đặc biệt nguy hiểm. Kiểm định hằng năm đối với hệ thống tiếp địa được lắp đặt ở nơi nguy hiểm. Kiểm định hai năm một lần đối với hệ thống nối đất lắp đặt ở nơi ít nguy hiểm.

Tuy nhiên cũng cần kiểm tra đột xuất. Khi cần kiểm tra ngay nếu có tai nạn, sự cố hoặc có nguy cơ xảy ra tai nạn. Hoặc sau khi lắp đặt lại, sửa chữa hệ thống tiếp địa, hay sửa chữa các công trình khác gần đó có khả năng làm hỏng các bộ phận của hệ thống tiếp địa cũng cần kiểm định lại. Đặc biệt, sau khi có thiên tai, bão, lụt, động đất, hỏa hoạn cần kiểm tra nhanh nhất có thể hệ thống nối đất thiết bị.

Nhà thầu nào thi công bãi tiếp địa chống sét tốt và đảm bảo an toàn?

Hiện nay, có rất nhiều nhà thi công bãi tiếp địa, hệ thống thiết bị cắt sét tốt. Tùy thuộc vào sản phẩm mà các nhà cung cấp bán, họ sẽ thi công bãi tiếp địa theo mô hình riêng. Song, các nhà thầu hiện nay đều đảm bảo uy tín và an toàn khi thi công.